سنباده ابزاری است که برای صاف و یکدست سازی سطوح ناهموار مورد استفاده قرار می گیرد. سنباده ها برای دستیابی به سطوح صاف و صیقلی از ایجاد سایش بر روی آن سطوح بهره می گیرند. مخصوصا قبل از رنگ آمیزی، مهم است که سطح کاملا صیقلی باشد تا لایه رنگ جدید بتواند چسبندگی خوبی با سطح برقرار کند.
انواع سنباده
سنباده های کاغذی
- سنباده پوساب (پوستاب)
نمونه پرکاربردی از سنباده کاغذی محسوب می شود که به دلیل خاصیت ضدآبی و انعطاف پذیری عالی خود می تواند هم به صورت خشک و هم به صورت مرطوب مورد استفاده قرار گیرد. از آن می توان در صنعت خودرو و سایر صنایع برای از بین بردن آثار زنگ زدگی و حذف خطو خش و لکه ها بهره برد.
- سنباده چتری
با قابلیت اتصال به دریل برای صاف کردن سطوح سخت و پلیسه گیری ساخته شده اند.این سنباده از سنباده کاغذی های کوچک متعددی تشکیل شده و دارای گریدهای مختلفی از زبر تا نرم می باشد.
- سنباده هزارلا
نوعی از سنباده چتری است و به واسطه طراحی منحصر به فرد خود، دارای قدرت سایش بالایی بر روی سطوح فلزی، چوبی و پلاستیکی است.
- سنباده حلقوی
از جنس سنباده کاغذی است که برای راحتی بیشتر و سرعت بالاتر به شکل استوانه درآمده است و در صنایع مختلف فلزی و غیر فلزی جزو کاربردی ترین ابزار سایش به حساب می آید. پد لاستیکی که سنباده بر روی آن قرار می گیرد، اجازه لایه برداری بیش از حد را به آن نمی دهد.
سنباده فلاپ دیسک
یک ابزار کاربردی و موثر برای ایجاد سایش است که به دستگاه سنباده زن(سندر) یا پولیش متصل می شود و در صنعت جوشکاری، ماشین آلات سنگین و همچنین سایش فلزات سخت و نرم مورد استفاده قرار می گیرد. این ابزار از سرعت، دقت و دوام بالایی برخوردار است.
سنباده فیبری دیسکی
این سنباده ها به صورت دایره ای دارای سوراخی در وسط دیسک بوده و برای اجرای سنباده کاری روی سطوح بزرگ به دستگاه متصل می شوند. کاربرد اصلی سنباده های فیبری در صنعت نقاشی است. این سنباده ها در سه نوع اصلی تولید می شوند:
- اکسید آلومینیوم : برای فلز و چوب
- سیلیکون کاربید : برای شیشه و فلزات غیرآهنی
- زیرکونیا : برای استیل ضدزنگ
سنباده پد پشت کرکی
بر روی دستگاه سنباده زن (سندر) بسته می شود و دارای پد پشت کرکی است که به سنباده هایی که پشت آنها دارای چسب مخصوص است، می چسبد و از این نظر نگرانی جدا شدن سنباده در هنگام کار را برطرف می کند. برای سایش روی انواع سطوح فلزی مناسب است.
سنباده فومی
امروزه به صورت گسترده در سنباده زنی مرطوب در خودرو مورد استفاده قرار می گیرند.
سنباده پودری
سنباده پودری یا همان سیلیکون کارباید قدرت و در عین حال دقت، ظرافت و سرعت بالایی در سایش انواع فلزات دارد. در هنگام استفاده آن را با نسبت معینی از آب مقطر بسته به کاربرد مورد نظر مخلوط می کنند تا به شکل خمیری یا مایعی رقیق دربیاید.
سنباده مایع
حاوی مواد شیمیایی است که جایگزین سنباده های دستی شده است. معمولا از سنباده مایع در مراحل پایانی سنباده کاری به منظور ایجاد براقیت استفاده می شود.
سنباده مرطوب یا خشک؟
بهترین روش برای رهایی از هولوگرام های سطحی و رسیدن به درخشندگی می باشد. سنباده مرطوب فرآیندی است که اغلب پس از سنباده خشک صورت گرفته و در آن از روان کننده ای که معمولا آب به همراه مقادیر اندکی مواد شوینده است، برای شستشو و دور ساختن ذرات ایجاد شده از سنباده کاری استفاده می شود. این کار تا حدود زیادی از ایجاد خط و خش در طول فرآیند سنباده زنی جلوگیری کرده و یک سطح صاف و یکدست را به وجود می آورد. سنباده مرطوب با حرکات خطی و جهت های متناوب خود، آثار هولوگرام های باقی مانده از مرحله سنباده خشک را از بین می برد.
چه سنباده هایی برای اجرای سنباده مرطوب مناسب هستند؟
تمام انواع سنباده ها برای اجرای سنباده مرطوب مناسب نبوده و به گریت و نحوه اتصال صفحه پشتی آنها بستگی دارد. استفاده از سنباده فیبری اکسید آلومینیوم، سیلین کاربید، زیرکونیا یا سنباده های فومی در سنباده کاری مرطوب مناسب می باشد. قبل از استفاده از سنباده، بگذارید به مدت 15 دقیقه در آب خیس بخورد.
مزایای استفاده از سنباده مرطوب:
- کاهش گرد و غبار
- کنترل بهتر بر روی ضخامت پوشش
- عدم ایجاد خط و خش در حین اجرای سنباده
تجهیزات مورد نیاز برای سنباده مرطوب:
- سنباده 180
- سنباده 320
- سنباده 460
- سنباده 600
- چربی زدای فلز
- سندر بادی اوربیتال
- دستمال مایکروفایبر
برای آماده سازی سطح برای اجرای سنباده مرطوب ابتدا سطح مورد نظر را شسته و خشک نمایید. چربی زدا را بر روی سطح اعمال نموده و با دستمال مایکروفایبر پاک کنید. سنباده 180 مخصوص سنباده مرطوب را قبل از اتصال به سندر بادی اوربیتال در آب بخیسانید. دقت کنید برای جلوگیری از برق گرفتگی سنباده متصل به دستگاه را در آب فرو نبرید. روی سطح مورد نظر آب اسپری کرده و با سرعتی آهسته سطح شروع به سنباده زدن کنید. اجازه ندهید سطح خشک شود. هرگاه احساس کردید سطح متمایل به خشک شدن است، دستگاه را خاموش کرده سطح را پاک کنید و مجددا چربی زدا را روی سطح اعمال کرده و با دستمال مایکروفایبر پاک کنید. سنباده 320 را در آب خیسانده و جایگزین سنباده قبلی کنید. روی سطح آب اسپری کرده و با سرعتی آهسته و ثابت سنباده کاری را ادامه دهید. همین روند را با سنباده 460 و سپس با سنباده 600 تکرار کنید. در هر مرحله به یاد داشته باشید که سطح به هیچ وجه نباید خشک شود. پس از اتمام کار مجددا چربی زدا را روی سطح اعمال نموده و پاک کنید.
کاغذ سنباده مناسب برای هر کاربرد چیست؟
برطرف کردن ایرادات رنگ بدنه خودرو از یک سنباده زبر شروع شده و در مراحل پایانی با سنباده نرم انجام می شود. میزان زبری کاغذهای سنباده با گریت و با حرف P تعریف می شود. مانند P100 یا هر چه عدد گریت سنباده کمتر باشد، سنباده زبرتر و هر چه عدد بالاتر باشد، سنباده نرم تر است.
درجه بندی سنباده ها
گریت 24 تا 36
سنباده هایی با گریت 24 تا 36 در دسته بندی زبرترین سنباده ها قرار می گیرند و برای خودروهایی با سطح به شدت ناهموار مناسب هستند. از آنها برای زنگ زدایی، اصلاح ناهمواری ناشی از اجرای پوشش های متعدد بر روی خودروهای قدیمی که چندین بار رنگ شده اند یا پلیسه گیری استفاده می شود. خودروهایی که دچار زنگ زدگی می شوند بسیار آسیب پذیر هستند. رطوبت از طریق شکاف هایی که در نتیجه زنگ زدگی ایجاد می شوند به عمق رنگ نفوذ پیدا کرده و صدمات پر هزینه ای را به صاحب خودرو تحمیل می کند. بنابراین نیاز است در مراحل اولیه زنگ زدگی فورا به آن رسیدگی گردد.
نکته: اگر سنباده زنی را به صورت دستی انجام می دهید حتما از یک سنباده متصل به اپلیکاتور استفاده نمایید. زیرا دست شما می تواند فشار نامتوازنی را به سطح وارد کرده و نتیجه ای صاف و یکدست حاصل نشود. می توانید کاغذ سنباده را دور اپلیکاتور بپیچید و استفاده کنید.
گریت 40 تا 50
سنباده هایی با گریت 40 تا 50 در دسته بندی سنباده زبر قرار گرفته و برای لایه برداری و فرم دادن به قطعه کار از آن استفاده می شود. همچنین برای کامیون و خودروهایی با چندین لایه رنگ و زنگ زدایی نیز کاربرد دارند.
گریت 80
سنباده هایی با گریت 60 ،80، 100 در دسته سنباده متوسط قرار گرفته و بر روی کاپوت، سقف و درب های خودرو با خوردگی خفیف، صاف کردن قطعه کار، شروع مراحل پولیش و ... مورد استفاده قرار می گیرد. سنباده 80 می تواند برای خودروهایی که بیش از یک بار رنگ آمیزی قبلی دارند و همچنین خودروهایی که لبه های آنها خوردگی خفیف دارند، بسیار کاربردی باشد. به عنوان مثال برای ماشینی که پنج سال از رنگ آمیزی آن بر روی لایه اولیه رنگ می گذرد، سنباده زدن با کاغذ سنباده زبرتر ممکن است دشوار باشد. از طرف دیگر، گریت 80 می تواند به راحتی از روی لایه های رنگ و آستر کار کند تا سطح فلز آشکار شود. در صورت اعمال فشار زیاد در هنگام کار کردن با این سنباده ها، احتمال به جا گذاشتن رگه های خفیف وجود دارد.
گریت 150
سنباده هایی با گریت 180،150،120، 220، 240 در دسته بندی سنباده های نرم قرار گرفته و گزینه ای ایده آل برای از بین بردن آثار هولوگرام ایجاد شده از مرحله سنباده زبرتر (مانند سنباده 32 تا 40) محسوب می شود. این دسته از سنباده ها برای از بین بردن ایرادات عمیق به اندازه کافی تهاجمی نیستند. در خودروهایی که دارای یک لایه رنگ صاف هستند به اندازه کافی رنگ را از بین می برد تا سطح فلز نمایان گردد. معمولا وقتی سوال می شود که از چه سنباده ای برای اصلاح رنگ بدنه خود استقاده کنند، سنباده نرم جزو توصیه های محبوب محسوب می شود. گریت 240 اولین سطح از سنباده ای است که برای خودرو، کامیون یا وانتی که دارای رنگ صاف و در عین حال ضخیم بدون خوردگی یا آسیب است، در نظر گرفته می شود. حتی اگر ماشین شما یک لایه رنگ دوم داشته باشد، پاک کردن رنگ و نمایاندن فلز با سنباده 240 نسبتاً آسان است.
گریت 320 تا 1200
شامل سنباده هایی با گریت سنباده های 320 ،1200،1000،800،600،400 می باشند. با عبور از محدوده گریت 200 و شروع گریت 300 وارد دسته بندی سنباده های خیلی نرم و مراحل تکمیلی سنباده ها می شویم. استفاده از سنباده خیلی نرم قبل از اجرای لایه رنگ جدید، می تواند سطح را کاملا آماده پذیرش رنگ سازد. یک مثال عالی از نحوه عملکرد سنباده 320 زمانی است که می خواهید یک ون آبی را قرمز کنید. قبل از اینکه رنگ آمیزی جدید را اعمال کنید، باید رنگ آبی قدیمی را با سنباده حذف کنید. با سنباده 320، رنگ آبی نرم و راحت از بین می رود. هنگامی که تمام پانل ها از بین رفتند، سطوح باید به اندازه کافی صاف باشند تا پوشش رنگ جدید را پوشش دهند. در مرحله تکمیل سنباده کاری، سنباده گریت 400 یکی از محبوب ترین گزینه ها است. ویژگی سنباده 400 این است که در عین ظرافت، از استحکام کافی برای مقابله با چالش های ضمن کار برخوردار است. سنباده 400 همچنین یکی از شناخته شده ترین مدل های مورد استفاده در سنباده کاری مرطوب به حساب می آید. استفاده از سنباده 600 برای مواردی که پس از رنگ آمیزی، ایرادی در کار رخ می دهد، یک راه نجات است.
نکته: یک راه حل کاربردی برای بررسی کیفیت کار انجام شده پس از مرحله سنباده کاری خیلی نرم، این است که انگشتان خود را روی سطح کار بکشید و ایراداتی را که قابل مشاهده نیستند، توسط انگشتان خود حس کنید.
گریت 1500 تا 4000
تا آنجایی که به سنباده و صاف کردن رنگ مربوط می شود، دیسک های سنباده در محدوده 1500 تا 4000 گزینه ای ایده آل محسوب می شود. هنگامی که یک لایه رنگ جدید روی یک وسیله نقلیه اعمال شده و در مرحله خشک شدن است، در صورت بروز چالش های جزئی، مانند کشف آلودگی یا ذرات ریزی مانند مو به سطح زیر رنگ، یک دیسک سنباده می تواند ناهمواری یا ناهماهنگی در امتداد سطوح رنگ شده را اصلاح کرده و یک سطح تماس صاف و یکدست ایجاد کند. هنگامی که با سنباده 1500 و بالاتر سنباده می زنید، باید از تکنیک سنباده مرطوب برای اطمینان از نتایج خوب استفاده کنید. چه از آب استفاده کنید یا از مواد شوینده، می تواند به عنوان روان کننده برای کاغذ سنباده عمل کرده و ذرات ریز را هنگام کار از بین ببرد تا از گرفتگی کاغذ جلوگیری کند. به این ترتیب کمترین آسیب به سطح وارد می شود. از طرف دیگر، اگر نیازی به رنگ آمیزی کامل سطح ندارید و در حال انجام تعمیر یا بازسازی رنگ خودرو هستید، سطح را با استفاده از سنباده با گریت 2000 تا 2500 به صورت مرطوب یا خشک، صاف کنید. در حین کار فشار ملایمی را به سطح اعمال کنید تا خراش های خفیف جزئی در پوشش های رنگی و شفاف از بین بروند.
پوساب
سنباده هایی با گریت بسیار بالا در محدوده 1000 تا 10000 هستند که به شکل برگه ای برای از بین بردن ایرادات سطحی عرضه می شوند که در کارگاه های صافکاری و نقاشی کاربرد زیادی دارند. برای مراحل پایانی سنباده قبل از اجرای پولیش، سنباده هایی با گریت 1500 تا 4000 انتخابی ایده آل محسوب می شوند.
نکته: توصیه می شود از سنباده های گریت 1500 و بالاتر، از تکنیک سنباده مرطوب که در اواسط مطلب توضیح داده شد، استفاده نمایید تا بهترین نتیجه را به دست آورید.
امروزه به لطف استفاده از تجهیزاتی مانند سندرهای بادی، سنباده زنی که به صورت دستی چندین ساعت و در مواردی یک روز کامل صورت به طول می انجامید، را در عرض چند دقیقه امکانپذیر ساخته است که به این ترتیب هم در زمان و هم در هزینه ها صرفه جویی قابل توجهی صورت گرفته است.
